Yoga voordelen voor dansers
Yoga kan in alle opzichten het leven van een danser verrijken. In professionele dansopleidingen is de yogales al langer een must. Ook dansdocenten binnen amateurdans brengen meer en meer yogaposes binnen in hun eigen les. Geen idee hoe je binnenwandelt in de wereld van zonnegroeten, cobra’s en happy baby poses? Twee yoga- en dansdocenten delen hun ervaringen en maken je wegwijs.
Net als veel andere dansers, kwam hedendaagse danseres Lies Mahy tijdens haar opleiding aan de Rotterdamse Dansacadmie (nu Codarts) in aanraking met yoga. “Mijn initiële motivatie was vooral fysiek: yoga zou me me vooral helpen om leniger te worden. Pas later legde ik het verband tussen yoga en dans,” vertelt Lies. “Maar er zit in yoga dan ook een combinatie die je weinig terugvindt: je wordt leniger, maar versterkt ook je spieren. Dat is iets wat voor elke danser ontzettend interessant is.”
Yoga centrum
Wie kiest om naast zijn eigen stijl ook yoga te beoefenen, leert daar vaak kijken op een heel andere manier. Naar je eigen lichaam, maar ook naar de manier waarop je beweegt. Een eye-opener die ook kon tellen voor danseres Lies:“In hedendaagse dans wordt bijvoorbeeld vaak gesproken over werken vanuit je centrum. Als jonge danser vraag je je af: hoe moet ik dat doen? Ik heb armen en benen, maar voor de rest…?! (lacht) Door yoga heb ik pas echt geleerd wat dat betekende. Als je dat inzicht op een lichte en actieve manier kan binnenbrengen in een dansles, is dat ongelofelijk interessant voor een danser. Dan kan je alles. Dan kan je snel zijn, terugkomen, jezelf omhoogduwen….”
Wie lesgeeft – of het nu in hip hop, hedendaags of jazz is-, kan elementen vanuit yoga gebruiken in zijn eigen dansstijl. Vanuit de overtuiging dat yoga een verrijking is voor haar leerlingen, integreert Lies verschillende yogaposes in haar lessen ballet en hedendaagse dans: “Meer je centrum, je rug en je bekken gebruiken. Het is één basisprincipe, maar dat zou je eigenlijk altijd in alle dansstijlen moeten gebruiken. Het woord ‘Vinyasa’ betekent niet toevallig in het Sanskriet: flow, of het verbinden van beweging met ademhaling. Eigenlijk draait het allemaal daar om.”
Slim combineren van yoga en dans
Dat yoga een positieve invloed had op het lichaam van een danser, besefte ook docente Helena Peirtsegaele. Ze gaf jarenlang hedendaagse dans en ontdekte tijdens haar danscarrière eerder toevallig yoga. “Als danser kom je al vaak in contact met yoga: in de opwarming, in de verschillende danshoudingen,… je staat er alleen nog niet bij stil. De eerste yogales die ik ging volgen, wist ik: dit is het! Alles wat ik miste in dans, vond ik terug in de yoga. Het was liefde op het eerste gezicht.”
Yogaposes zijn ideaal om te integreren in een opwarming, stretching of in het technische gedeelte van de les. Vooral voor de spieren – die bij dansers vaak korter worden- is yoga een gedroomde vorm van training. “In een gewone dansopwarming draait het vooral om je spieren te rekken. Wat vaak mist, is het sterker maken van je spieren,” stelt Helena.
“Het fantastische aan yoga is dat je zowel kracht opbouwt als leniger wordt. Yogaposes werken in een mooie symbiose: voor elke rekking krijg je ook een strekking van de spieren. Zo wordt je lichaam eigenlijk helemaal uitgebalanceerd. Het maakt je lichaam wakker, lijnt het uit, verlengt het op de plaatsen waar je het nodig hebt. Het activeert.”
Maar hoe integreer je yoga als dansdocent in je les? Wie nog niet wegwijs is in de wereld van Neerwaartse Honden, Cobra’s en Happy Baby Poses gaat best in opleiding bij een gediplomeerd yogadocent. “Je kan een veilige opwarming vanuit een zittende yogahouding beginnen,” geeft Helena als tip mee voor dansdocenten. “Van daaruit kan je het lichaam beginnen losmaken. Daarna een rechtstaand gedeelte, waarin dansers de ruimte moeten beginnen aftasten. Bewegingen die heel vaak in dans terugkomen, kan je veel trager maken en je dansers uitdagen door langer in die houdingen blijven. Wanneer je die bewegingen dan weer vloeiender maakt, ben je eigenlijk al aan het dansen.”
Beter omgaan met blessures
Naast het versterken en verlengen van de spieren, kan yoga ook een preventieve rol spelen. Bijvoorbeeld in het blessurevrije dansen. “Als danser ga je vaak roofbouw plegen op je eigen lichaam. Je danst zonder na te denken waar de grenzen liggen van je lichaam. In yoga leer je daar beter mee omgaan,” vertelt Helena. “Vooral voor mensen die hypermobiel zijn… zij hebben nood aan oefeningen die krachtopbouwend zijn. Je draagt meer zorg voor je gewrichten. Door de verlengingen, bijvoorbeeld in de rug, ga je ervoor zorgen dat de kussentjes tussen je ruggenwervels, terug hun oorspronkelijke positie aannemen. Dat zorgt ook voor veiligheid in je eigen lichaam.”
Mentale opkikker
Wie als danser regelmatig op zijn yogamatje staat, ondervindt naast de fysieke voordelen ook andere positieve effecten. Yoga vermindert stress, verbetert de ademhaling en zorgt vooral voor meer innerlijke rust. Helena: “Bij dans wordt de lat qua prestatie altijd hoog gelegd. Bij yoga wordt die lat weggevaagd. Enkel hetgeen dat je jezelf oplegt, telt. En zelfs dat zou je in de loop van de jaren moeten loslaten. Maar dat is moeilijk hoor. Ik worstel daar zelf ook nog mee!” (lacht)
Lies:“Je moet op je eigen mat kijken. Het is niet de bedoeling dat je naar je buurman kijkt om te zien om die wel zijn been naast het oor krijgt. Je bent meer bezig met jezelf. Alles wat je doet – hoe klein dan ook- is voldoende. Je doet wat je op dat moment nodig hebt. Veel dansers denken: ik moet dit, dat moet beter. Je gaat jezelf te buiten en zo blijf je gevoelig voor blessures. Je ego blijft meespelen. Dat is iets waar je vanuit yoga aan kan werken.”
Dit artikel verscheen eerder al in Danspunt Magazine (2015).