In het Sanskriet betekent het woord chakra ‘rad’. Je kan ze zien als kleine radartjes die je hele lichaam van boven tot onder voorzien van energie. Er zijn zeven chakra’s: vier in je bovenlichaam en drie in het onderlichaam. De vierde chakra, Anahata of hartchakra, wordt gezien als de verbinding tussen de drie onderste en drie bovenste chakras. Ze liggen op één lijn langs de wervelkolom, van je staartbeen onderaan tot bovenaan je hoofd. Dankzij deze radartjes krijgt het energienetwerk, in de vorm van meridianen die doorheen je lichaam lopen, energie.
Bij elke chakra horen bepaalde elementen die gekoppeld zijn aan mentale aspecten. Pas als alle chakra’s open zijn en de energie vrij kan stromen, bereik je een evenwicht. Toch zijn er meestal blokkades die je tegenhouden van dat evenwicht te bereiken. Precies daarom kan je yogatechnieken gebruiken om de blokkades op te heffen en de energie weer te laten stromen.
Wortelchakra – Muladhara Chakra – मूलाधार
Aan de basis van je ruggengraat, aan je staartbeentje, ligt het energiecentrum Muladhara Chakra. Letterlijk betekent mula: wortel en adhara: basis. Deze onderste chakra vormt dus basis van je energiesysteem. Zonder die stevige fundering verlies je stabiliteit. Een goed ontwikkelde chakra houdt je geworteld in het hier en nu.
Stabiliteit en aarding
- Onderaan de wervelkolom
- Verbonden met het element aarde, reukzin en de kleur rood.
- Hangt samen met voeten, benen, botten, dikke darm en bijnieren.
Als deze chakra niet in evenwicht of minder ontwikkeld is, sta je minder stabiel in het leven. Je kan je vermoeidheid, stress of angst ervaren en ervaart sneller wantrouwen dan vertrouwen. Fysiek vertaalt dat onevenwicht zich vaak in storingen in de darmen of blaas en pijn in voeten, benen of lage rug.
De wortelchakra werkt in op een aantal van onze basisbehoeftes: de zoektocht naar stabiliteit, veiligheid en vertrouwen, de wens om deel uit te maken van een familie en de maatschappij. Kortom: het vermogen om stevig geworteld in het leven te staan.
Breng balans
De wortelchakra is de meest fysieke van alle energiecentra in je lichaam. Alle fysieke activiteiten zoals sport, yoga, tai chi, wandelen…activeren dit energiecentrum. Ook zittende meditatie kan je aandacht vestigen op dit deel van je lichaam. Yoga kan deze eerste chakra openen en zo opnieuw je lichaam in balans brengen. Pavanamuktasana, Janu Sirsansana, Padmasana en Malasana zijn fijne yogahoudingen die op die basis werken.
Ook chanten stuurt meer energie naar een bepaald gebied in je lichaam. Breng je handen in jnana mudra en sluit je ogen. Focus op je wortelchakra en het gebied rond je bekkenbodem. Je kan luidop de de klank LAM chanten. Die lettergreep hoort bij deze chakra.
Muladhara Chakra is verbonden met de kleur rood. Die staat voor warmte, vuur, passie, moed en kracht. Gebruik de kleur rood in een eenvoudige meditatie en stel je voor dat een helder rood licht zich vanuit je staartbeentje verspreidt naar je hele onderlichaam. Zoek naar het gevoel van aarding en stabiliteit. Wortel jezelf in de aarde.
Sacraal chakra – Svadhishthana Chakra – स्वाधिष्ठान
Diep in je onderbuik, net onder je navel, ligt de Svadhishthana chakra of sacraal chakra. Die hangt samen met geslacht en seksualiteit maar ook met creativiteit. Svadhishtana betekent in het Sanskriet bekoorlijkheid. Het staat voor lichamelijke en geestelijke vreugde.
Stabiliteit en aarding
- Gelinkt met het element water, smaakzin en de kleur oranje.
- Deze chakra heeft een impact op je onderbuik, nieren, blaas, bloedsomloop, klieren, bekken, baarmoeder en voortplantingsorganen.
- Alles wat je eigen identiteit bepaalt: creativiteit, plezier, verlangen, seksualiteit.
Bij een stabiele chakra stroomt je energie vrij door je lichaam. Emoties kan je vrij uiten en je voelt geen behoefte is om ze te onderdrukken. Je hebt een grote vitaliteit, levenslust en straalt dat ook uit op andere mensen. Als dit energetisch centrum geblokkeerd is, leidt dat tot onvervulde verlangens, jaloezie en angstgevoelens.
Naar een juist evenwicht
Svadhishthana chakra is sterk verbonden met je waterhuishouding. Bewegingen die ons vloeiend en soepel maken, dragen bij tot een goed evenwicht. De Zonnegroet is daarom een van de beste sequenties om te doen voor meer innerlijke en uiterlijke vreugde. Svadhishthana chakra levert de energie om jezelf open te stellen voor anderen. Yoga houdingen die de creativiteit stimuleren of je heupen openen, werken diep in op dit deel van je lichaam.
Zonnevlecht- of navel chakra – Manipura Chakra – मिणपूर
Manipura staat voor ‘stad van juwelen’ en situeert zich ter hoogte van je navel (zonnevlecht of solar plexus). Deze chakra is de belangrijkste plek om energie op te slaan. Van hieruit wordt levensenergie of prana verspreid over je hele lichaam.
Meer zelfbewustzijn door Manipura chakra
- Gelinkt met het element vuur, gezichtsvermogen en de kleur geel.
- Deze chakra wordt geassocieerd met je maag, lever, milt, alvleesklier, galblaas, dunne darm en buikholte.
- Alles wat je eigen ik vormt: zelfbewustzijn, ontwikkeling, zelfvertrouwen en eigenwaarde.
Wanneer deze chakra goed ontwikkeld is, geeft hij je een groot gevoel van zelfvertrouwen en eigenwaarde. Je staat doelgericht in het leven en weet wat je wil. Moeilijke periodes kan je doorkomen omdat je over het nodige geduld en uithoudingsvermogen beschikt. Een onderontwikkelde chakra geeft je onzekerheid en het gevoel dat een duidelijk doel in je leven ontbreekt. Een te sterk geladen chakra zorgt dan weer voor overdreven ambities, jaloezie en het ongezond streven naar macht.
Zoeken naar evenwicht
Met je ademhaling kan je het vuur in je aanwakkeren. Een van de beste manieren is de Kaphalabhati of Vuurademhaling. Bij de uitademing trek je de buikspieren krachtig in, zodat je middenrif lichtjes omhoog komt en de lucht uit je longen wordt geperst. Elke inademing zorgt ervoor dat je longen zich opnieuw helemaal kunnen vullen.
Yoga houdingen met draaiingen (twists) als Pavritta Trikonasana (omgekeerde driehoek) versterken deze Manipura chakra. Ze stimuleren de buikorganen en werken bovendien ontgiftend. Ook Balasana (Child’s Pose) werkt diep in op de Manipura chakra.
Hartchakra – Anahata Chakra – अनाहत)
Als middelste in de lijn van de chakra’s zorgt deze hartchakra voor harmonie tussen lichaam en geest, tussen geven en nemen, tussen de mannelijke (Shiva) en vrouwelijke (Shakti) energie. Anahata chakra laat je toe om je hart te openen voor jezelf en voor anderen. Net daarom is hij ongelofelijk populair in yogalessen vandaag.
Open je hart met Anahata Chakra
- Gelinkt met het element lucht, met tastzin en met de kleur groen.
- Deze chakra wordt gelinkt met je hart, longen en ademhaling.
- Alles wat je emoties betreft: vreugde, verdriet, angst, woede, verbazing en afschuw.
De hartchakra laat je toe om verbinding te maken met de mensen rondom je en maakt je bewust van de relaties die je hebt. Als je hart open is, stel je jezelf open voor anderen. Je geeft goedheid, medeleven, respect en hartelijkheid aan mensen rondom je. Als de hartchakra minder goed functioneert, voel je je minder verbonden met jezelf en met anderen.
Wees kwetsbaar
Een van de moeilijkste dingen in het leven is om je kwetsbaar op te stellen. In sommige yoga houdingen komt dat gevoel terug, wanneer je je hart openstelt voor het onbekende. Start met de zachte opener cat-cowpose of Bhujangasana (cobra). Daarna kan je verder naar de iets intensere hartopeners, zoals Ushtrasana (camel pose), Dhanurasana (boog) of Anahata asana.
Keelchakra – Vishuddha Chakra – विशुद्ध
De vijfde chakra wordt vaak afgebeeld als blauw, hemelsblauw. In het hindoeïsme symboliseert de kleur blauw de communicatie. Deze Vishuddha Chakra hangt nauw samen met het spraakcentrum en het klankcentrum van ons lichaam. Niet enkel spraak, maar ook het gehoor vormt mee de kern van dit energiecentrum.
Geef uiting aan jezelf met Vishuddha Chakra
- Gelinkt met het element ruimte (ether), gehoor en de kleur blauw.
- Deze chakra werkt diep in op keel en het endocrien systeem (klieren).
- Draait rond het verwerken van zintuiglijke indrukken.
Als deze chakra in balans is, durf je je creatief, oprecht en hartelijk uit te drukken. Is deze chakra overactief, dan is de kans groot dat je over alles een mening hebt. Je zal sneller kritiek durven uiten op anderen en dat (vaak) minder subtiel doen dan anders. Is de Vishuddha Chakra minder actief, dan ervaar je moeilijkheden om jezelf te uiten en zullen anderen je moeilijker kunnen begrijpen.
Tips
Open de Vishuddha Chakra met de combinatie Sarvangasana (Schouderstand), Halasana (Ploeg) en Matsyendrasana (Fish Pose). Of ga voor de zachte knie-borst-kinhouding, de yoga houding met acht contactpunten met de vloer: twee voeten, twee knieën, twee handen, borst en kin. Eindig je yoga oefeningen met Savasana (Lijkhouding).
De Vishuddha Chakra wordt gelinkt met het element ether. Dat wordt gezien als het minst aardse element, dat je losmaakt van je persoonlijkheid en verbindt met de totaliteit, het grote geheel. Neem af en toe de tijd om naar het weidse blauw van een open hemel te kijken. Zie jezelf als deel van een groter geheel.
Derde oog Chakra – Ajna Chakra – आज्ञा
De zesde chakra of Ajna Chakra is het punt iets boven, tussen de wenkbrauwen. In de Indiase cultuur dragen veel mensen een gekleurde stip op deze plek. Ajna staat in het Sanskriet voor waarnemen. Deze plaats in je lichaam staat voor zien: kijken met je ogen naar wat zich voor jou afspeelt, het innerlijke kijken (verbeelding, visualisatie) en het inzien van iets (intuïtie of inzicht). Hoe maken we ons bewust van de manier waarop we kijken, zowel naar binnen als naar buiten? En hoe kunnen we er bewuster mee omgaan?
Elementen van deze Ajna chakra
- Gelinkt met het element geesteskracht, evenwicht en de kleur donkerblauw.
- Deze chakra is gelinkt met de kleine hersenen (die het centrale zenuwstelsel aansturen), ogen en ruggenmerg.
- Werkt rond het vermogen om je leven en jezelf te doorzien.
Als je derde oog niet goed functioneert, kan je hoofdpijn, concentratieproblemen, verminderd gezichtsvermogen en problemen met het geheugen ervaren. Bepaalde vermogens als intuïtie en fantasie blijven onderbenut. Om het derde oog te openen, kan je werken aan het bewust worden van jezelf.
Naar een bewuster leven
Neem een makkelijke zithouding aan. Wrijf je handpalmen warm en leg ze daarna als kommetjes over je ogen. Laat je ogen de warmte opnemen. Laat spanningen rond je ogen wegvloeien. Herhaal een aantal keer. Ga liggen op je mat in Kindhouding/Child’s pose. Laat je voorhoofd zachtjes rusten op de grond. De zachte druk op je derde oog zal je toelaten om stil te staan bij deze chakra, terwijl je lichaam kan ontspannen in een verdiepende houding.
Ook meditatie kan deze chakra naar een beter evenwicht leiden. Ga comfortabel zitten, met je handen in gebedshouding (Anjali mudra) voor je. Breng je aandacht tijdens het mediteren naar je derde oog. Na een tijdje zal je kleuren en vormen kunnen onderscheiden, die misschien visualisaties of je eigen verbeelding zijn. Neem je tijd om deze bewust te ontdekken.
Hoofd- of kruinchakra – Sahasrara Chakra – सहस्रार)
Deze ‘duizendbladige lotus’ is de zevende en laatste chakra. De chakra bevindt zich aan de kruin van je hoofd. Deze Sahasrara chakra staat voor spiritualiteit en het hogere bewustzijn. Meer dan de moeite dus om wat meer aandacht te besteden aan deze bijzondere plek van energie.
Duizendbladige lotus
- Gelinkt met de kleur violet.
- Deze chakra werkt diep in op het hele lichaam en geest.
- Speelt in op het vermogen om met jezelf en alles in je leven in harmonie te zijn.
Deze plaats wordt gezien als de ontmoetingsplaats van het eindige (het lichaam en ego) en het oneindige (het universum, de ziel). Tijd en ruimte vervagen er. Wie deze chakra weet te ontwikkelen, ontdekt een diepgaand gevoel van harmonie, vrede en eenheid in zichzelf.
Openen van de zevende chakra
Een van de meest toegankelijke asana’s die de kruinchakra stimuleren is Savasana (Lijkhouding). De yoga houding vormt de afsluiter van elke yoga practice, maar kan je ook daarnaast oefenen. Ga op je rug liggen op een mat of deken. Laat je voeten zachtjes uit elkaar vallen en laat het lichaam volledig ontspannen. Sluit de ogen. Deze yoga houding lijkt makkelijk, maar is dat allesbehalve.
Als laatste: mediteer. Kies een meditatiehouding die bij je past. Je kan een kussen gebruiken om op te gaan zitten om langer in deze pose te blijven. Plaats de handen op de knieën en sluit de ogen. Visualiseer de stroom van energie die vloeit van in je kruin tot de wortelchakra.